Είναι η μουσική αναλώσιμη;

Διαλέγοντας ένα βινύλιο
Φωτογραφία του Mitchel Lensink (www.mitchellens.ink)

Για να διαβάζεις αυτό, και το Anthem γενικότερα, μάλλον σου αρέσει η μουσική. Που ακούς μουσική σήμερα; Στο Youtube; Στο Spotify; Μήπως έχεις Apple Music; Είσαι χίππης του Bandcamp;

Είναι τόσο εύκολο πλέον να βρεις μουσική που σου αρέσει.

Δεν λέω, αυτό είναι πολύ καλό. Οι μέρες που περνούσες εβδομάδες ακούγοντας τα ίδια τραγούδια, τα οποία ήταν τα μόνα που είχες, δεν μου λείπουν.

Εντάξει, η νοσταλγία, ίσως, λίγο. Ήταν ωραία να παίζεις με τις κασέτες, να τις γυρίζεις, να τις διαλύεις και να αντιγράφεις τραγούδια από κασέτα σε κασέτα και να φτιάχνεις playlists. Είχε μια άλλη μαγία (ή απλά έτσι το έχω στο μυαλό μου μετά από χρόνια;).

Και μετά τα CDs. Πολύ πιο βολικό μέσο. Μπορούσες να κουβαλάς το φορητό CD player σου και μια φορητή δισκοθήκη ώστε να ακούς την μουσική σου με φίλους. Και μπορούσατε να ανταλάσσετε CDs. Φυσικά οι πιο tech savvy, ή κάποια περίεργα μαγαζιά, στο πίσω μέρος, μπορούσαν να αντιγράφουν CDs.

Ακόμα αγοράζω CDs που και που. Όχι λόγο νοσταλγίας. Το CD είναι ψηφιακό μέσο, σε αντίθεση με το βινύλιο, ας πούμε. Δεν μου λέει και τίποτα, είναι απλά ψηφιακά δεδομένα. Αγοράζω CD για δύο λόγους: Για να υποστηρίξω τον καλλιτέχνη και για τα booklets με φωτογραφίες, τους στίχους, credits κλπ.

Είναι τόσο όμορφο να ξεφυλίζεις το βιβλιαράκι καθώς ακούς και να έχεις κάτι υλικό, στα χέρια σου. Ο ίδιος λόγος που προτιμώ να αγοράζω βιβλία και όχι να διαβάζω ebooks σε ένα iPad. Προφανώς διαβάζω και ηλεκτρονικά βιβλία μερικές φορές, αλλά είναι σπάνιο. Ως μέση λύση, ίσως κάποια στιγμή, μεταβώ σε Kindle. Αλλά ακόμα δυσκολεύομαι να αφήσω το χαρτί. Και ας μην μου αρέσει το waste, ή να στιβάζω βιβλία στην ντουλάπα μου. Έχω μερικά σε ράφια, για ντεκόρ, αλλά δεν έχω στήσει ακόμα μια καλή βιβλιοθήκη.

Αυτό, το να παίρνει κάτι άυλο, όπως ο ήχος, ή οι σκέψεις, υλική μορφή, του δίνει μια διαφορετική υπόσταση. Του δίνει μια διαφορετική, ίσως μεγαλύτερη, αξία. Ο δημιουργός περιβάλλει το έργο του με επιπλέον υλικό ώστε να δώσει στον δέκτη μια καλύτερη ιδέα για το τι είχε στο μυαλό του κατά την δημιουργία.

Και αυτό ακριβώς, το χάνεις όταν το έργο σου, ξαφνικά, βρίσκεται ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα παρόμοια, με ακριβώς την ίδια μορφή.

Για παράδειγμα, ανοίγοντας το Spotify και πηγαίνοντας στην σελίδα ενός καλλιτέχνη, βλέπεις τα δημοφιλή κομμάτια του, τους δίσκους του (με μια μικρή φωτογραφία), τις playlists στις οποίες βρίσκονται τραγούδια του και κάνα δυό φωτογραφίες του με ένα σύντομο βιογραφικό.

Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, θα δεις τα “προφίλ” όλων των άλλων καλλιτεχνών. Δεν βρίσκεσαι πλέον στον κόσμο του καλλιτέχνη, αλλά στον κόσμο του Spotify, το οποίο καθοδηγεί την όλη εμπειρία ανακάλυψης και ακρόασης.

Συχνά πιάνω τον εαυτό μου να βάζω μια playlist και πριν ακούσω τα πρώτα δευτερόλεπτα, να πατάω το κουμπί που σε πάει στο επόμενο κομμάτι. Ξανά και ξανά. Επειδή δεν μου κέντρισε το ενδιαφέρον από τα πρώτα δευτερόλεπτα. Δεν έδωσα στον καλλιτέχνη μια ευκαιρία. Το Spotify έχει άλλους 100 διαθέσιμους.

Ξαφνικά ο καλλιτέχνης έγινε κάτι αναλώσιμο. Και φυσικά, ακούγοντας παραπάνω, πριν πατήσω next, φυσικά και θα μπορούσα να βρω κάτι ενδιαφέρον. Θέλεις λίγο χρόνο για να οικειοποιηθείς με κάτι νέο που θα ακούσεις, δεν φτάνουν τα πρώτα δευτερόλεπτα. Και φυσικά, τώρα μπορείς να μου πεις ότι το πρόβλημα το δημιουργώ εγώ. Αλλά το Spotify δεν είναι σχεδιασμένο με το όφελος του μουσικού στο μυαλό. Οι περισσότερες επιλογές, κατά την σχεδίαση των λειτουργιών, δεν έχουν καν το όφελος του ακροατή στο μυαλό.

Το Spotify, και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες, σου παρέχονται από κερδοσκοπικές εταιρίες. Παρά το πόσο γνωστό είναι, και τα εκατομμύρια των χρηστών που έχει, ακόμα συνεχίζει να χάνει χρήματα. Είναι λογικό να έχουν διαφορετικά πράγματα στο μυαλό από το να κάνουν μια θετική αλλαγή στην μουσική βιομηχανία.

Και φυσικά οι καλλιτέχνες, από όλο αυτό, παίρνουν ελάχιστα χρήματα για τις ακροάσεις των τραγουδιών τους. Για χρόνια είχα συνδρομή των 3.5€/μήνα για να έχω πρόσβαση, χωρίς διαφημίσεις, σε οποιοδήποτε κομμάτι στην πλατφόρμα (κάτι παρόμοιο έχεις και στο δωρεάν πακέτο).

3.5€/μήνα δεν είναι μια καλή τιμή για τον ακροατή. Κοιτώντας πίσω, δεν είμαι περήφανος για το πόσο χρησιμοποίησα την υπηρεσία και το πόσο λίγο μου κόστισε.

Σκέφτομαι το πόσο μεγάλη προσβολή είναι, για τον μουσικό, όχι μόνο να βρίσκεται ανάμεσα σε άλλους χιλιάδες (με τρόπο χειρότερο από το Youtube), αλλά το έργο, το οποίο μπορεί να έχει ξοδέψει χρόνια από την ζωή του για να φτιάξει, να παίρνει τόσο χαμηλή αξία.

Και δεν έχει καν την επιλογή πλέον να πει “όχι, δεν θέλω να βρίσκομαι στο Spotify”, το Spotify το έχει κάνει να φαίνεται περίεργο.

Ναι, οι μεγάλοι μουσικοί, προφανώς πλέον δεν βασίζονται σε πωλήσεις δίσκων για να επιβιώσουν, αλλά έχουν άλλους τρόπους να έχουν εισόδημα. Δεν παύει όμως, η μουσική βιομηχανία, να πλήττεται από τον τρόπο που πράττουν μερικές εταιρίες που κυριαρχούν στον χώρο.

Προφανώς, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την εξέλιξη της τεχνολογίας, και τις σημερινές ανάγκες των καταναλωτών. Δεν θα αγόραζα κάθε δίσκο σε CD, σε μερικές περιπτώσεις θα αρκεστώ να ακούω μερικά τραγούδια που διατίθενται δωρεάν στο Youtube.

Αλλά όταν θέλω κάτι παραπάνω, το μοντέλο άλλων υπηρεσιών, όπως το Bandcamp, μπορεί να είναι αρκετά προτιμότερο. Και φυσικά, αν ο καλλιτέχνης διαθέτει την μουσική του σε κάποιο δικό του κανάλι, θα προτιμούσα να την αγοράσω από εκεί. Είναι που είναι δύσκολο να επιβιώσει από αυτό ο ίδιος ο καλλιτέχνης, γίνεται ακόμα δυσκολότερο αν υπάρχουν και μεσάζοντες.

Δεν χρειάζεται το internet να τυποποιείται περισσότερο, όσο περνάει ο καιρός. Θέλουμε περισσότερες ιστοσελίδες καλλιτεχνών, προσωποποιημένες, να ξεχωρίζουν και να είναι μια προέκταση του έργου τους. Δεν μου αρέσει να βλέπω κοινότητες που υπήρχαν, και συμμετείχα παλιότερα, να χάνονται με τον χρόνο και όλα να περιστρέφονται γύρω από 2-3 εταιρίες που κοιτάνε να πουλήσουν τα δεδομένα σου.

Anyways, αυτά για τώρα.

Αν έχεις σκεφτεί κάτι περί του όλου θέματος, θα χαιρόμουν να το διαβάσω στα σχόλια από κάτω.