Πήγαμε λοιπόν στο Σινέ Αλεξάνδρα, πλήρως συμβολικά, καθώς βρίσκεται στην έδρα του anthem, την Καλλιθέα (ναι δεν έχει σύστημα Dolby Atmos ούτε και την καλύτερη οθόνη στον κόσμο αλλά στηρίζουμε για πολλούς λόγους πάντα). Εκεί είδαμε την ταινία ” The Batman” του Mat Reeves με πρωταγωνιστές τους Robert Pattinson στο ρόλο του ανθρώπου νυχτερίδα και Zoe Kravitz στο ρόλο της Catwoman.
Είναι πράγματι το πιο νουάρ film του Batman μέχρι τώρα με ατμόσφαιρα ανατριχιαστική που θύμιζε πολλά από αγαπημένα καρέ κορυφαίων ιστοριών από τις τελευταίες δεκαετίες.
Στο τελευταίο μέρος της ταινίας, η εσωτερική σύγκρουση του ήρωα μας συνδυαστικά με τη σύγκρουση με το Γρίφο που είναι ψυχική και όχι… κλωτσοπατινάδα, αγγίζει το ζενίθ ενός ποιοτικού ψυχολογικού θρίλερ και μας δίνει αυτό που μας άξιζε: μια ταινία μακριά από κλισέ επίδειξης δύναμης και μυών που είδαμε τα τελευταία χρόνια σε διάφορα κόμικς και βιντεοπαιχνίδια και ξενίζουν ακόμα.
Τα δύο αυτά θετικά στοιχεία αποκτούν ενδελέχεια με το γεγονός ότι ενώ οι σκηνές δράσης είναι εντυπωσιακές, ευτυχώς δεν έχουν (πολλές) υπερβολές. Στο δεύτερο μισό της ταινίας η εμβάθυνση στους χαρακτήρες ήρθε ακριβώς τη στιγμή που αναρωτιόμασταν γιατί έχει αργήσει και αν θα υπάρξει καν. Εκεί ακριβώς έχουμε ακόμα ένα πολύτιμο “δώρο”: Mας την προσφέρουν χωρίς αναδρομές σε γεγονότα που μέσα από τις σελίδες είναι ιστορικά και βαρυσήμαντα, αλλά τα έχουμε βιώσει πολλάκις πλέον στις οθόνες.
Οι διάλογοι είναι δυνατοί, μεταφορικές γροθιές και μας δίνουν όλα εκείνα τα σύμβολα με τα οποία θεμελιώθηκε ο κορυφαίος, χάρτινος ήρωας που υπήρξε ποτέ. Ο ίδιος άλλωστε ζει πάντοτε με σύμβολα και φραγμούς που είναι ταυτόχρονα η ευχή και η κατάρα του. Πάμε λοιπόν να τα εξετάσουμε φεύγοντας από στερεοτυπικές κριτικές ταινιών και βαδίζοντας σε.. ημιλογοτεχνικά μονοπάτια όπως πάντα.
Η πίστη: Στο νου του Bruce Wayne πάντα υπάρχει το “καλό ” όπως το διδάχθηκε από τους δολοφονημένους μπροστά στα μάτια του γονείς και από τον μπάτλερ του, τον Άλφρεντ. Απλά και αδιαμφισβήτητα πράγματα, σα το μαύρο και το λευκό χρώμα.
Στις ιστορίες του παρόντος πολλές φορές είδαμε να ξεσκεπάζονται κρυμμένες πτυχές της αλήθειας για την οικογένεια του, τους συμμάχους του και την ψυχή της Γκόθαμ, της πόλης του. ίναι η πρώτη ταινία που τους δίνει σάρκα και οστά στην οθόνη.
Στο χαρτί το είδαμε για πρώτη φορά στα 90ς με το Arkham Asylum των Grant Morrison και Dave McKean, όπου τα τέρατα που βλέπει στη φυλακή – νευρολογική κλινική του θέτουν την απορία για το αν είναι ίδιος με εκείνους ή όχι. Ο Τζόκερ τον καλεί να έρθει να μείνει μαζί τους κάνοντας διαπραγματεύσεις για τους ομήρους που κρατάει και του λέει ότι τον θεωρεί έναν από αυτούς και ότι ανήκει εκεί. Τα ψυχομετρικά τεστ τον κάνουν να αναρωτιέται αν η νέμεση του έχει δίκιο σε όσα στηρίζει.
Μέσα σε αυτό το χάος σε αυτή την ιστορία όπως και στο κόμικ, ο στόχος και η οδός διαφυγής είναι μια: η μάχη να αποδείξει ότι είναι διαφορετικός από εκείνους και το τεράστιο ερωτηματικό που δε λύθηκε ποτέ, αν το κάνει για εκείνον ή για τους άλλους. Ιστορίες χαμηλότερου επιπέδου νοσηρής φαντασίας που αποδίδουν την κρίση ταυτότητας μπροστά σε σοκαριστικές αποκαλύψεις είναι επίσης η πανέμορφη steampunk ιστορία Gates Of Gotham και φυσικά το κοινωνικοπολιτικό The White Knight.
Ο φόβος: ένα ενθύμιο για κάθε αναγνώστη που αγαπάει το χαρακτήρα ήταν και αυτό. Χωρίς να ρεφλεξαρει τα μπράτσα του και χωρίς να είναι..εγκληματικά και γελοιωδώς πανέξυπνος και Ατρόμητος. Είναι ο Batman που αγκαλιάσαμε μέσα από τα θρυλικά arcs της νιότης του, το “The long Halloween”, του Year Two: Fear the reaper, του legends of the dark knight και του Zero Year.
Προχωράει με το σταυρό του φόβου στην πλάτη του, ζει τις αδυναμίες του, κάνει λάθη και το γνωρίζει αλλά ξέρει πότε να παραμερίζει το φόβο του και να προχωρήσει μπροστά στην πρόκληση. Η παραδοχή του φόβου είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του αλλά όταν υπάρχει κάποιος που αγαπά απέναντι του μπορεί να ομολογήσει ακόμα και ένας τόσο ορκισμένος άνθρωπος ότι το στίγμα της απώλειας γεννά μέσα σου για πάντα το αθάνατο φάντασμα του φόβου της επανάληψης (“ο φόβος για το φόβο” αν θέλετε).
Ο (αμφιλεγόμενος), τρελός εχθρός.
Ένας Γρίφος πιο εγωκεντρικός από ποτέ… Ή μήπως όχι; Όπως στην ιστορία Hush, που σεναριακά ουσιαστικά καταλήγει εκεί από όπου άρχισε αλλά μας χαρίζει ένα μοναδικό ταξίδι στο χάρτη της νόησης του Bruce Wayne, έτσι κι εδώ ο Γρίφος παίζει με το μυαλό του. Τον τρομοκρατεί αποκαλύπτοντας του ότι ξέρει τα μυστικά του και τον βάζει σε δοκιμασία να παραδεχθεί μέσα του ότι είναι το ίδιο διεφθαρμένος και εγωπαθης με όσους πολεμά.
Ο εχθρός σκοτώνει πιόνια του σάπιου συστήματος και ομολογεί ότι θέλει να κλέψει δημοσιότητα μέσα από αυτό έχοντας βαρεθεί τη ζωή του κομπάρσου αλλά παράλληλα ισχυρίζεται ότι είναι ένας αληθινός ιδεολόγος που βγάζει από τη μέση υποχείρια των τεράτων. Εδώ τα ερωτήματα που παίρνουν πνοή ζωής είναι πολλά. Ποιος ξεκινάει τον φαύλο κύκλο; Η ξεπουλημενη αστυνομία; Ο ψυχοπαθής γρίφος; Η επιρροή του νυχτερίδα που δημιουργεί φονικούς κλώνους;
Μιλώντας για σύμβολα, είμαστε σίγουροι ότι πολλοί από εσάς σκεφτήκατε ο,τι κι εμείς: ο Γρίφος είναι σχεδόν ολοιδιος με τον Chapman, το δολοφόνο του John Lennon, ο οποίος δήλωσε φανατικός οπαδός του σκαθαριού και σε μια εξ αποστάσεως συνέντευξη μέσω από τη φυλακή στο Larry King πολλά χρόνια μετά δήλωνε πόσο δέος νιώθει που μετατράπηκε σε μια φιγούρα αξέχαστη.
Ποιος λοιπόν εξυπηρετεί ποιον; Ο ένας από τους δύο γιους του Λένον είχε πει το 1997: “οποίος πίστεψε ότι ο φονιάς του πατέρα μου ήταν ο Chapman είτε ηλίθιος είναι, είτε δε σκέφτηκε ποτέ προσεκτικά το τι έγινε, οι αμερικανικές αρχές ήθελαν να βγει από τη μέση ο πατέρας μου γιατί ασκούσε επιρροή, αν έλεγε να βάλουν βόμβα στο λευκό οίκο , την επόμενη μέρα θα το έκαναν χιλιάδες άνθρωποι”.
Η φιλία: Παράξενοι κύριοι και παράξενες φιλίες. Τζιμ Γκόρντον και Batman, δύο φίλοι που δεν απολαμβάνουν μαζί τον καφέ τους, ούτε και έχουν κάποια ισότητα στο μοίρασμα μυστικών, αλλά δε λείπει το μεταξύ τους λεπτό χιούμορ, η συνεργασία και η ανάγκη.
Τίποτα και κανένας δε στέκεται μόνος του στο λόγο. Έτσι και εδώ, είναι δύο άνθρωποι των άκρων. Ο ένας αδιάφθορος υπέρ του δέοντος για αστυνομικός με τη μοναξιά που συνεπάγεται αυτό για φορτίο στην πλάτη του. Κι ο Batman είναι ένας βασανισμένος άνθρωπος που δε μπορεί να εμπιστευτεί στο έπακρο κανένα. Χρειάζονται ένα στήριγμα που ο εγωισμός τους δεν τους επιτρέπει να το παραδεχτούν. Επίσης τέτοιες προσωπικότητες χρειάζονται πάντα και “κοινό”.
Η ταράτσα που έχει τοποθετηθεί το μπατ-σινιάλο είναι η καθημερινή λύτρωση των δύο, όπου κάτι σαν επιτροπή εγκρίνει τα θέλω και τα πιστεύω και των δύο. Η ιστορία Turning points στην οποία είχαμε αναφερθεί παλαιότερα είναι ένας συγκινητικός ύμνος στην ιδιότυπη φιλιά, κορυφαία στην ιστορία των κόμικς.
Ο έρωτας: Παράξενοι κύριοι και κυρίες, παράξενες σχέσεις. Η Catwoman έχει χαμηλότερα ηθικά standards από τον Batman. Kλέβει και αν χρειαστεί δε θα διστάσει να σκοτώσει, αλλά ο κοινός παρονομαστής και των δύο είναι οι δραματικές τους ρίζες ,η αδικία και η ειρωνεία και αυτό δεν αλλάζει.
Στο βάθος ο ένας θαυμάζει τη δύναμη του άλλου για όλα εκείνα που δε μπορεί έκαστος να είναι αλλά συμπληρώνεται από τον άλλον. Η μοίρα τους θέλει πάντα μαζί, η ψυχή τους το απαγορεύει σχεδόν πάντα. Η σταυροφορία τους είναι βαριά και γεμάτη από αισθήματα ευθύνης και φόβου που δυστυχώς είναι πιο αρχέγονα συναισθήματα από την αγάπη και τους κρατούν σε χωριστές διαδρομές.
Προς το φινάλε, όταν οδηγώντας τις μηχανές τους παίρνουν διαφορετικές κατευθύνσεις στο σταυροδρόμι, γνωρίζουν ότι… φεύγουν για να μπορούν να επιστρέψουν. Όπως είχε πει κάποιος εξάλλου, ο αιώνιος έρωτας ίσως να είναι μόνο ο ανεκπλήρωτος έρωτας.
Υπάρχουν επίσης ιστορίες όπως το Gothic και ο ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης εποχής του Batman, το Court Of Owls, που αντανακλούν πολλά από τα παραπάνω αλλά έχουν μια υπόσταση πιο μεταφυσική και δεισιδαιμονική οπότε αποφασίσαμε ότι δεν ταιριάζουν στο παρόν κείμενο.
Εν κατακλείδι νομίζουμε ότι δεν υπάρχει λόγος για σύγκριση με την τριλογία του Nolan, με την οποία το συναισθηματικό μας δέσιμο είναι μεγάλο καθώς η κινηματογραφική ανάσταση του ήρωα μας οφείλεται σε αυτή. Ωστόσο προχωράμε και χρειαζόμαστε εκφραστική δύναμη με νέα πνοή σε ίσα αγαπάμε.
Θα αναφέρουμε απλά ότι η συγκεκριμένη ταινία οφείλει την ύπαρξη της σε όσα έκανε ο Nolan μαζί με το Bale κάποτε και αξίζει και το πόνημα του Mat Reeves αξίζει τον ίδιο σεβασμό με το Dark Knight έργο.
