Όσοι γεννηθήκαμε στα 90s ακούγαμε από μικροί πως το ραδιόφωνο είναι ένα μέσο που πεθαίνει και πως μονάχα λίγοι ρομαντικοί είχαν απομείνει για να το αγαπήσουν. Και η αλήθεια τελικά είναι πως χρόνο με το χρόνο το αθηναϊκό ραδιόφωνο μας ωθούσε όλο και πιο μακριά, αφού τα καλά προγράμματα πλέον μπορούσαν να μετρηθούν στα δάχτυλα ενός χεριού. Αν και υπήρχαν αρκετοί εξαίρετοι ραδιοφωνικοί παραγωγοί, οι οποίοι είχαν το δικό τους πιστό κοινό, δύο ερτζιανές εκπομπές κρατάω στο νου μου ως αγαπημένες στα late zeroes και τη μετέπειτα εποχή. Πρόκειται για τη μεσημεριανή εκπομπή της Στέλλας Άνταμς και την μεταμεσονύκτια του Κώστα Μυλωνά, “Χωρίς Ανάσα”. Και οι δύο βρίσκονταν κάτω από τη στέγη του Atlantis.
Σήμερα ζούμε στην εποχή όπου το διαδίκτυο κυριαρχεί. Είναι άλλωστε το πρώτο μέσο που έχει καταφέρει να ενώσει κάθε γωνιά του πλανήτη, να δώσει βήμα σε όλους τους ανθρώπους δίχως διακρίσεις και να διευκολύνει τη διασπορά των ειδήσεων. Όλα καλά ως εδώ.
Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, η εύκολη πρόσβαση σε multimedia και η ταχύτατη διάδοση των νέων trend, άφησε πίσω της έναν ετοιμοθάνατο, ο οποίος δεν ήταν άλλος από το παραδοσιακό ραδιόφωνο, το οποίο πράγματι έχει σχεδόν ξεψυχήσει. Η ακροαματικότητα των ραδιοφωνικών σταθμών έχει φθάσει στο ναδίρ, ωστόσο οι ίδιοι οι σταθμοί αρνούνται να αφήσουν πίσω τις παθογένειες που τείνουν να εξαφανίσουν το αγαπημένο μας μέσο.
Ποιες είναι αυτές οι παθογένειες; Θεωρώ πως τρεις είναι οι βασικότερες:
Αρχικά η εμμονή με τις playlist. Αρκεί ένα γρήγορο zapping (αν και δεν είναι δόκιμος ο όρος) για να καταλάβουμε τι πάει στραβά με το ραδιόφωνο. Η πλειοψηφία των σταθμών προσπαθεί να επιβάλλει με το ζόρι δέκα-δεκαπέντε τραγούδια από λιγοστούς καλλιτέχνες. Έτσι λοιπόν, μόλις δοθεί εντολή από την χ δισκογραφική, τότε τα μέσα μας βομβαρδίζουν με το y τραγούδι πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Ναι, ίσως είναι μία από τις βασικότερες πηγές εσόδων για έναν ραδιοφωνικό σταθμό, η συνεχής επανάληψή τους μας κουράζει όλους.
Η εμμονή με ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής. Ένα άλλο βασικό πρόβλημα των σταθμών είναι η θεματική. Ένας σταθμός παίζει λαϊκά, άλλος ελληνόφωνο ροκ, άλλος αγγλόφωνο, άλλος ποπ κι άλλος έντεχνο, φθάνοντας πολλές φορές σε επίπεδα εμμονής. Κι όπως σας ανέφερα, πολλοί σταθμοί παίζουν τα ίδια τραγούδια ξανά και ξανά, όταν τη σήμερον ημέρα έχουμε μία τεράστια μπάνκα αξιοπρεπών τραγουδιών κάθε είδους. Και τι έγινε δηλαδή αν συνδυάσουμε κάποια είδη μουσικής; Γιατί κρατάμε τα αυτιά μας κλειστά με μανιά; Η μονοτονία κουράζει!
Έλλειψη επικοινωνίας με τους ακροατές. Αγαπημένο μου ραδιόφωνο δεν μας δίνεις μεθόδους επικοινωνίας, ούτε τη δυνατότητα για ουσιαστική κουβέντα. Ναι υπάρχουν τα sms, τα οποία συχνά είναι πανάκριβα και από την άλλη άχρηστα, αφού πλέον κανείς δε τα χρησιμοποιεί. Άλλη μία πόρτα κλειστή.
Η αποβολή των αρνητικών στοιχείων από τους παραδοσιακούς σταθμούς φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτη και με εξαίρεση τους λιγοστούς ειδησεογραφικούς σταθμούς, βλέπω τα fm σιγά-σιγά να σβήνουν.
Πώς όμως μπορεί να σωθεί το ραδιόφωνο;
Αρχικά δώστε φωνή στους παραγωγούς. Επιτρέψτε τους να πουν την άποψή τους, να επιλέξουν τα δικά τους τραγούδια, να παύσουν να είναι ρομποτάκια που απλά πατούν play σε μία άψυχη λίστα.
Επιζητήστε το κέρδος, αλλά με σεβασμό προς το ακροατή. Γιατί βάζουμε να ακούσουμε μια εκπομπή και καταλήγουμε να ακούμε ογδόντα φορές για το νέο πακέτο της x εταιρίας τηλεπικοινωνιών και το νέο προϊόν της y βιομηχανίας. Στην τελική χρησιμοποιήστε περισσότερο τα social media ως μέσο προώθησης των προϊόντων αντί για τον ραδιοφωνικό αέρα.
Εκμεταλλευτείτε τα πλεονεκτήματα του διαδικτύου και χτίστε μία πλατφόρμα πάνω στα fm, δίχως όμως πολλές από τις ιδιαιτερότητές τους. Τι εννοώ; Χάρη στις εφαρμογές που υπάρχουν στο διαδίκτυο, είναι σχεδόν βέβαιο πως μπορεί να σε ακούει κάποιος ακροατής από την άλλη άκρη της χώρας ή ακόμη και του πλανήτη. Μην χτίζεται τις εκπομπές σας εντός των αστικών σας ορίων. Προσαρμοστείτε.
Το μέλλον είναι οι παρέες. Και οι παρέες ίσως είναι εκείνες που θα κρατήσουν ζωντανό το ραδιόφωνο, ακόμη και μακριά από τα παραδοσιακά πρότυπα και όσα γνωρίζαμε.
Ναι είμαστε ρομαντικοί με το ραδιόφωνο, γιατί για πολλούς από εμάς είναι τρόπος ζωής. Μέσα από το τρανζιστοράκι αγαπήσαμε, ονειρευτήκαμε, γνωρίσαμε νέες μουσικές και διευρύναμε τους ορίζοντές μας. Κόντρα στην τάση εγκατάλειψης του παλαιού στοιχείου, εμείς οι νοσταλγοί του παλιού καλού ραδιοφώνου θα πρέπει να το πιάσουμε από το χέρι και να το βοηθήσουμε να επιβιώσει την αυγή της νέας εποχής.
Κι αυτό προσπαθούμε να κάνουμε εμείς, ακόμη και μακριά από τα fm. Για πολύ καιρό ακόμη, θα συνεχίσουμε να ανανεώνουμε το ραντεβού μας κάθε Πέμπτη 8-10 μ.μ.
