Την Αγγελική Ράδου τη γνωρίσαμε μέσα από τη συμμετοχή της στα Reflections και την ενδιαφέρουσα σειρά μυστηρίου “Οι Σκοτεινές Ιστορίες του Νεαρού Πόε”. Με αφορμή τη νέα της κυκλοφορία, “Φάντασμα στο χιόνι-Πνεύματα, θρύλοι και ταφικά έθιμα στην Ιαπωνία“, είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε μαζί της για την μέχρι σήμερα πορεία της, το νέο της project και την αγάπη της για την ιαπωνική λαογραφία.
Ξεκίνησα να γράφω, σοβαρά, πριν από εννιά χρόνια περίπου, χάρη στον φίλο και συνεργάτη Αντώνη Αντωνιάδη. Ο Αντώνης, συγγραφέας ο ίδιος και αρχισυντάκτης στο περιοδικό Μυστική Ελλάδα, με ενθάρρυνε πάντα να γράψω κάτι δικό μου. Το 2010, κι ενώ είχαμε χαθεί, με εντόπισε μέσω Facebook και με ρώτησε αν γράφω κάτι. Του είπα όχι και μου πρότεινε να συνεργαστούμε πάνω σε μια δική του ιδέα, μιας κι εκείνος έγραφε το Νεκρονομικόν και δεν προλάβαινε. Έτσι προέκυψε ο “Δαιμόνιος Βάκχος” και άρχισε να δουλεύει το μυαλό και το χέρι μου.
Η πρώτη μου επαφή με την λογοτεχνία του παράξενου και του τρόμου, ήταν ο Edgar Allan Poe και τα βιβλία των εκδόσεων Οξύ. Είχα μόλις μετακομίσει από την Κέρκυρα στην Αθήνα, για σπουδές, και διάβαζα μανιωδώς. Ο Poe είναι σίγουρα μία από τις βασικές μου επιρροές, αλλά και πιο σύγχρονοι συγγραφείς όπως η Sarah Waters, η Shirley Jackson, η Celia Fremlin, ο Thomas Ligotti. Ωστόσο, ο συγγραφέας που θαυμάζω προέρχεται από την εγχώρια λογοτεχνία και είναι ο Μιχάλης Μακρόπουλος. Λέει πολλά, μέσα σε λίγες και εξαιρετικά δουλεμένες λέξεις, και επιπλέον γράφει φοβερές ιστορίες τρόμου, όταν προκύψει.
Το “Φάντασμα στο Χιόνι” προέκυψε μετά από τη συνεργασία μου με την Αγγέλα Γαβρίλη για το βιβλίο “Μάγισσες” των εκδόσεων Αρχέτυπο. Ζήτησα από την Αγγέλα να γράψει την εισαγωγή και μέσα από αυτό το project γνωριστήκαμε καλύτερα. Έτσι, της πρότεινα ένα βιβλίο για τους νεκρούς της Ιαπωνίας, ετοίμασα ένα πλάνο και συναντηθήκαμε για να το συζητήσουμε. Έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την ιδέα μου και προχωρήσαμε γρήγορα στη συμφωνία που κατέληξε στο “Φάντασμα στο Χιόνι”.
Η “ζωντανή” σχέση των Ιαπώνων με τους νεκρούς τους και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν το θάνατο είναι ζητήματα που μου ασκούν γοητεία και τα μελετάω χρόνια. Τα φαντάσματα τους δε, είναι από τα πιο τρομακτικά που μπορεί να συναντήσει κανείς και οι θρύλοι γύρω από αυτά είναι συναρπαστικοί. Η έρευνα τώρα, είναι πάντα δύσκολη γιατί πρέπει να διαβάσεις και να σταχυολογήσεις μεγάλο όγκο πληροφοριών, να διασταυρώσεις στοιχεία και στο τέλος να γράψεις κάτι που θα είναι ενδιαφέρον και δεν θα μοιάζει με εγκυκλοπαίδεια. Με το “Φάντασμα στο Χιόνι”, προσπάθησα να γράψω ένα βιβλίο το οποίο θα αρέσει στον αναγνώστη που δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με την ιαπωνική λαογραφία αλλά και σε ‘κείνον που ξέρει κάποια πράγματα και θέλει να το πάει λίγο πιο μακριά. Ελπίζω να το κατάφερα.
Το εξαιρετικό εξώφυλλο είναι δουλειά του ταλαντούχου εικονογράφου και συγγραφέα Νίκου Γαϊτανόπουλου. Ο Νίκος έχει σχεδιάσει και τέσσερις εικονογραφήσεις που μοιράζονται σε κάποια κεφάλαια του βιβλίου.
Αν τα τοποθετήσει κανείς δίπλα δίπλα, μπορεί να εντοπίσει κάποιες ομοιότητες, όπως τα λευκά ρούχα, κιμονό για τα γιουρέι και φορέματα για τις νεράιδες, ή τα μακριά μαλλιά. Οι ομοιότητές τους όμως, θεωρώ, σταματούν εκεί. Τα γιουρέι, τα φαντάσματα της Ιαπωνίας, δεν επικοινωνούν με τους ανθρώπους με σκοπό να τους σύρουν τελικά στον κόσμο τους, ούτε έχουν, για παράδειγμα, δική τους γλώσσα, όπως εικάζεται για τις νεράιδες. Οι κινητήριες δυνάμεις των γιουρέι είναι η ζήλια, ο φθόνος, η αγάπη, τα ανεκπλήρωτα χρέη ή οι ανικανοποίητοι πόθοι και μόλις ικανοποιηθεί το αίτημά τους, το στοίχειωμα, συνήθως, σταματάει. Αν μελετήσει κανείς λίγο το συμβολισμό τους, θα διαπιστώσει εύκολα πως δεν έχουν καμία σχέση με τις νεράιδες, οι οποίες, ίσως, έχουν περισσότερα κοινά σημεία με τα γιοκάι, τα παράξενα δηλαδή πλάσματα, τις οπτασίες και τα στοιχειά της πλούσιας ιαπωνικής παράδοσης.
Βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσες τις δοξασίες που αφορούν τις μητέρες με νεογέννητα μωρά. Τα δέκα χρόνια που έζησα στην Κέρκυρα, είδα λεχώνες να αφήνουν κάρβουνα στην πόρτα του σπιτιού, για να “περνούν απ’ τη φωτιά” όσοι έμπαιναν να δουν το βρέφος και θυμάμαι ακόμα μια ιστορία που μου χει πει η μάνα μου για τη γιαγιά της, η οποία είχε δει τις νεράιδες να της παίρνουν τα παιδιά. Τις ξαναθυμήθηκα αυτές τις ιστορίες όταν έγινα και γω μητέρα.
Στεναχωρήθηκα πολύ γιατί ήξερα ότι ήταν μια καλή ιδέα που θα μπορούσε να πουληθεί στο εξωτερικό, πράγμα που προσπάθησε να κάνει η ατζέντισσα μου, προτείνοντας τον Νεαρό Πόε και στον Iσπανό εκδότη, που ενώ αρνήθηκε να τον αγοράσει, εμφανίστηκε ένα χρόνο μετά με παρόμοιο concept, το οποίο μάλιστα πρότεινε, θρασύτατα, και στον εκδότη μου! Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούσαμε να κάνουμε πολλά πράγματα. Ο Πόε ήταν πραγματικό πρόσωπο και γι’ αυτό διαθέσιμο προς “εκμετάλλευση”, σε όποιον είχε την όρεξη να το κάνει. Επιπλέον, η ισπανίδα συγγραφέας, έφτιαξε μια σειρά που έμοιαζε με διασκευές των ιστοριών του Πόε για παιδιά, ενώ τα δικά μου βιβλία ήταν πρωτότυπες ιστορίες με πραγματικά στοιχεία για τον Πόε, ένα σύμπαν, ας πούμε, μέσα στο οποίο ο νεαρός Πόε θα ζούσε και θα μεγάλωνε για να γίνει αυτός που έγινε.
Μια δικαστική διαμάχη θα σήμαινε χρόνο και χρήματα που ούτε εγώ αλλά ούτε ο εκδότης μου διαθέταμε και γι’ αυτό το θέμα έμεινε έτσι. Εγώ, ωστόσο, έψαξα και βρήκα το mail της Ισπανίδας συγγραφέως και της έγραψα προσωπικό μήνυμα. Δεν πήρα ποτέ απάντηση.
Η φετινή, στις αρχές Οκτώβρη, στην ομιλία μας με τον Νίκο Γαϊτανόπουλο. Ήταν ωραία γιατί μοιράστηκα τη σκηνή με έναν φίλο και μιλήσαμε για τα φαντάσματα της Ιαπωνίας και τη συνεργασία μας, που τη χαρήκαμε πολύ και οι δύο.
Μου αρέσουν πολύ οι τρομακτικές ιστορίες για παιδιά και θα ήθελα να γράψω ένα τέτοιο βιβλίο με εικονογράφηση από τον David Roberts, ο οποίος έχει εικονογραφήσει τη σειρά Tales of Terror του Chris Priestley.
Αυτές τις μέρες ολοκλήρωσα δύο διηγήματα, ένα για το ηλεκτρονικό περιοδικό Phantasmal, της Nyctophilia και ένα για το περιοδικό Πορτόνι, που κυκλοφορεί στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, στην Κέρκυρα. Ετοιμάζουμε κάτι ωραίο με την Αγγέλα Γαβρίλη για την άνοιξη και έχω στο μυαλό μου μια νουβέλα, την οποία ελπίζω να αρχίσω σύντομα να δουλεύω.
Να διαβάζετε ωραία βιβλία και να στηρίζετε τους συγγραφείς που αγαπάτε.